Achter de schermen van het Stedelijk Museum Breda zorgen technische installaties ervoor dat de kunstcollectie onder de juiste omstandigheden bewaard en tentoongesteld wordt. Samen met Kuijpers werkt het museum al jaren aan verduurzaming, energiebesparing en een optimaal binnenklimaat. Zo ging het gasverbruik al met ruim 90 procent omlaag. “Kuijpers komt proactief met verbeteringen en denkt écht mee. Dat geeft vertrouwen”, zegt Ivo Lommers, hoofd Facilitaire Zaken van het museum.
Bijna nergens is een goede luchtvochtigheid en temperatuur zo belangrijk als in een museum. “Doeken, schilderijen en textiel kunnen beschadigen als dit niet goed geregeld is”, vertelt Ivo. “Los daarvan is het belangrijk dat bezoekers en medewerkers het niet te warm of te koud hebben. Daarom hebben we véél installaties.” Voor onderhoud, optimalisatie en monitoring van die installaties werkt het museum samen met Kuijpers. “Ik krijg bijvoorbeeld overzichten van het gas- en elektraverbruik, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Dat helpt ons in het contact met partijen die hun collectie bij ons willen tentoonstellen. Zij willen vaak bewijs zien.”
Extra fijn vindt Ivo het dat hij een medewerker van Kuijpers om uitleg kan vragen als hij iets uit de monitoringstool niet begrijpt. “Ik heb een brede rol en moet voor specialistische kennis dus vertrouwen op andere partijen. Dat zit bij Kuijpers wel goed. Bovendien zijn ze heel benaderbaar. Ik werk al lang samen met projectleider Cor van Vliet en monitoringsspecialist Michaël Wouters. En ook de monteurs zijn vaste gezichten, die ik volledig vertrouw.
” Dat Kuijpers aangaf ‘meer uit de installaties te kunnen halen’ stelde Ivo dan ook erg op prijs. “Zo ontstond onder andere onze roadmap naar gasloos. In kleine stapjes werken we daarnaartoe.” Het initiële doel, bijna tien jaar geleden, was om 30 procent te besparen. Inmiddels is het gasverbruik met ruim 90 procent gedaald. “In sommige maanden verbruiken we in het museum minder gas dan in mijn eigen kleine woning. Dat is écht geweldig.”
De samenwerking met Kuijpers startte in 2016, toen er, onder andere met de komst van twee warmtepompen, werd verduurzaamd. Daaruit volgde een service- en monitoringscontract van tien jaar. Projectleider Cor: “We werken samen in een unieke driehoeksverhouding: naast het museum ook met architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco. We durven alle drie transparant te zijn en dat werkt.” Uit die transparantie komen verbetervoorstellen voort, voornamelijk op het gebied van verduurzaming. “Zo was een kantoorruimte gekoppeld aan het luchtbehandelingssysteem van het depot”, vertelt monitoringsspecialist Michaël. “Dit zorgde voor een verstoring, waardoor het museum ’s zomers de temperatuur in het depot moest verhogen. Op die manier bleef de luchtvochtigheid binnen de gewenste bandbreedte en werd het gebrek aan ontvochtigingscapaciteit in de luchtbehandelingsinstallatie gecompenseerd. Geen ideale situatie dus. We hebben toen twee oplossingen overwogen: een aparte luchtontvochtiger om de piek in de zomer op te kunnen vangen of de oorzaak aanpakken. We kozen voor het tweede.” De luchtkanalen van de kantoorruimte werden losgekoppeld en aangesloten op een andere installatie. Zo kan de oorspronkelijke installatie zich nu volledig richten op het conditioneren van het depot. “We verwachten deze zomer betere prestaties.”
Nog zo’n verbetering: het aanpassen van twee luchtbehandelingskasten. “In de oude situatie werd de buitenlucht opgewarmd met hoge aanvoertemperaturen, wat zorgde voor een verhoogd gasgebruik”, vertelt Michaël. “Nu zijn de luchtbehandelingskasten aangepast, zodat ze met lage aanvoertemperaturen werken. Dat is veel efficiënter, vooral in combinatie met warmtepompen. De cv-ketels zijn nu minder in bedrijf dan voorheen. Verder zijn er vooral slimmigheidjes in de software toegepast.
“Voorheen was de temperatuur in de zalen standaard 20 graden. Dat hebben we opgerekt naar 20 graden in de winter en 23 graden in de zomer. Hierdoor verbruikt het museum nu minder energie.” Die aanpassing was wel even spannend, geeft Ivo toe. “In de museumwereld was 20 graden altijd de heilige graal. Toch wist Michaël ons te overtuigen. Onder andere doordat het Rijksmuseum – waar Kuijpers ook actief is – ons hierin voorging. Zo hebben we, dankzij de expertise van Kuijpers en het proactief meedenken, al heel wat verduurzamingsslagen kunnen maken en daarmee flink kunnen besparen.”