Van kaal casco naar duurzaam onderwijsgebouw voor Universiteit Leiden

“We zijn in 2018 met het project begonnen”, vertelt Chris Suijker. Ze is adjunct-directeur bij het Vastgoedbedrijf van de universiteit. “Deze renovatie is onderdeel van een grotere vernieuwingsoperatie van in totaal zeven gebouwen. Die zijn allemaal onderdeel van de Humanities Campus waar onze faculteit Geesteswetenschappen is gehuisvest. ‘Herta Mohr’ is het derde en grootste gebouw van de reeks.” Hier huist vanaf juni 2024 het Leiden University Institute for Area Studies (LIAS), samen met andere universiteitsonderdelen. Zoals een deel van de bibliotheek, het International Institute for Asian Studies, het Koninklijk Instituut van Taal-, Land- en Volkenkunde en het Afrika Studiecentrum Leiden. Verder bevat het gebouw twintig collegezalen en twee zalen voor hoorcolleges.

De transformatie levert installatietechnisch een wereld van verschil op met de ‘oudbouw’, vindt Chris. “Voorheen hadden we bijvoorbeeld geen ventilatiesysteem. Toen zetten de medewerkers de ramen open voor frisse lucht. Nu is er een moderne luchtbehandeling. Daarmee is de temperatuur per ruimte te regelen.” Comfortabel én energiebesparend dus. Volgens Kuijpers-projectdirecteur Corné Blakenburg liggen die facetten ook ten grondslag aan alle andere installaties.

“Van overal slimme verlichting tot sensortechnologie om het verbruik van installaties bij te kunnen houden”, illustreert hij. “Zo kan de universiteit hier de hoeveelheid CO₂ in collegezalen en vergaderruimtes meten. Ook realiseerden we een energiecentrale die is aangesloten op een centrale WKO-installatie. Verder voorzagen we het dak van 800 vierkante meter zonnepanelen.”

Voor Kuijpers-projectleider Kevin Ligtvoet betekende dit project werk aan de winkel. “We hebben er stevig kunnen uitpakken met onze technische specialismen. Niet alleen verlichting, koeling, verwarming en ventilatie. Maar ook systemen voor onder meer toegangscontrole, parkeren en brandbeveiliging. En dat allemaal duurzaam en binnen een casco van ruim dertig jaar oud.” Dat leverde hier en daar wel wat uitdagingen op. Als voorbeeld noemt hij de luchtbehandelingskasten waarvoor een nieuwe dakopbouw is gebouwd. “Voor de bijbehorende kanalen, leidingen en kabelgoten heb je immers ruimte nodig.”

Voor Chris was het oplossingsgericht meedenken door Kevin en zijn collega’s een prettig aspect in de samenwerking. “Daarnaast ben ik gewoon heel blij met alle mogelijkheden die de techniek biedt. Zo hadden we behoorlijk wat welzijns-gerelateerde wensen op ons lijstje staan. Die hadden te maken met dat medewerkers en studenten zich hier goed moeten voelen. Dat ze hier graag willen zijn, in open ruimtes met een groot atrium als kloppend hart van ‘ontmoeting’.  Mede dankzij het gekozen installatie- en brandbeveiligingssysteem hebben we zulke ruimtes nu. Heel aantrekkelijk voor onze gebruikers en mét behoud van de vereiste brandveiligheid.”

Hoewel de transformatieplannen al in 2018 van de grond kwamen, begon het daadwerkelijke strippen-en-weer-opbouwen ‘pas’ in 2021. “Later dan gepland”, weet Corné nog. “We kwamen met z’n allen net uit de coronaperiode. Ook kregen we nog te maken met een half jaar vertraging door broedende vleermuizen. Maar dat heeft allemaal geen onoverkomelijke problemen opgeleverd. Het is aanpassen, soms inschikken en er met elkaar uitkomen.” Ook aan communicatie geen gebrek. Zo verliepen formele en informele contacten op de bouw prettig en ongedwongen. En ook met omwonenden stonden de communicatielijnen open; Kuijpers en Constructif hielden ze op de hoogte via nieuwsbrieven en spreekuren.

Dat er tijdens de bouw nadrukkelijk bewust, veilig en verantwoord werd gewerkt, vindt Corné vanzelfsprekend. “Verder was er veel aandacht voor circulair werken en het tegengaan van verspilling. Hergebruik van het bestaande casco leverde natuurlijk al een grote besparing op. Verder deden we mee aan een proef van de gemeente Leiden en de provincie Zuid-Holland om de CO₂-uitstoot te verminderen. Hiervoor lieten we ons bouwafval niet per vrachtwagen maar per schuit afvoeren. Pittoresk over de Leidse gracht, pal aan het projectgebied. Dat ging net zo vlot en was tegelijkertijd veel schoner. De resultaten zijn nog niet bekend, maar ik verwacht er veel van.”

De komende tijd nemen steeds meer medewerkers hun intrek in het nieuwe onderwijsgebouw van Universiteit Leiden. Daarna volgen de studenten. Volgens Chris hebben ze er allemaal zin in om het gebouw in gebruik te nemen. “Mensen zijn blij verrast met het resultaat. Ik twijfel er niet aan dat werken, studeren en leren hier heel aangenaam gaat zijn.”