De Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) is gespecialiseerd in engineering, technologie en wetenschap. Op een standaard dag zijn de collegezalen bijna permanent gevuld. Lastig als het tijd is voor grootschalige aanpassingen aan het verlichtingssysteem. Daarom stroopte een bevlogen team van Kuijpers en TU/e de mouwen op in de zomervakantie van 2023. “Vanaf dag 1 was duidelijk: strakke planning of niet, we maken dit project samen tot een succes.”
De TU/e kampte in acht collegezalen met een verouderd TL-verlichtingssysteem, lastig te onderhouden door hoge plafonds. De wens van de universiteit was helder: we willen de bestaande verlichting vervangen voor een duurzame variant: energiezuinige LED-armaturen die niet alleen minder onderhoud behoeven, maar ook slim inspelen op de lichtbehoefte ter plaatse. Vanuit een aanbesteding koos de TU/e in maart voor een samenwerking met Kuijpers.
“Onze reguliere zomersluiting vormde een uitgelezen kans om in de collegezalen aan de slag te gaan”, stelt Levi Sarkol, projectleider bij de TU/e. “Vooral organisatorisch een uitdaging, want je hebt maximaal 6 weken en geen dag meer. En dat voor collegezalen die best bijzonder zijn: ruimtes van zo’n 13 meter diep, 9 meter breed en 12 meter hoog met ronde gebogen plafonds. Plus een getrapte vloer waar relatief lage vloerbelasting mogelijk is.” De TU/e faciliteerde speciale hoogwerkers, waaronder een spinhoogwerker: de lichtste variant met een verre reikwijdte. Kuijpers presenteerde een strak plan om – met die hoogwerkers – te starten op de eerste maandag van de zomervakantie. “We waren er allebei klaar voor”, geeft Levi aan. “Maar toen bleken de collegezalen toch niet zo uniform als we dachten.”
Kuijpers-projectleider Hans Jonkers herinnert zich nog goed dat hij op zondagavond telefoon kreeg. “Op de tekening leken het 3 type zalen”, vult hij Levi aan. “In de praktijk was iedere zaal door tussentijdse aanpassingen net even anders. Soms met hoogteverschillen tot wel 20 centimeter. Waar wij de volgende ochtend zouden beginnen, kon de hoogwerker nét niet onder het plafond door, zo werd mij verteld. Een probleem, want niet elke zaal vereiste dezelfde aanpak, componenten of hoogwerker. Het was voor mij direct duidelijk dat er snel een aangepast plan moest komen: welk materiaal is voorhanden en wat kan er wél?”
Verloren tijd aan de voorkant werd verderop in het project meer dan goedgemaakt. Onder meer door versterking uit andere Kuijpers-vestigingen in te vliegen, maar ook door werkzaamheden waar mogelijk naar voren te halen en door kritisch naar het proces te blijven kijken. Bijvoorbeeld door een efficiëntere kabelroute voor te stellen dan in het bestek was beschreven. Projectleider Hans – zelf ooit als monteur begonnen – hielp elke dag vanaf 6:45 uur mee waar hij kon. “Laat mij die prefab bedradingswerkzaamheden maar doen”, lacht hij. “Niet alleen vanwege de strakke planning, maar ook om zo snel mogelijk een geolied team te maken van deze groep monteurs. Je zoekt naar een klik, zeker met zo’n grote ploeg en strakke planning.”
Op die manier lukte het Kuijpers om in slechts 5 weken tijd – een volle week eerder dan gepland – bijna 400 oude armaturen van 60W te vervangen voor LED-armaturen van 22W, plus volledig nieuw leidingwerk. Ook maakte de koofverlichting – een vorm van indirect licht waarbij de lamp naar het plafond gericht is – plaats voor LED-strips. “In totaal ongeveer 22,5 kW minder geïnstalleerd vermogen”, verduidelijkt Hans. “En omdat het nieuwe systeem met bewegingssensoren werkt, brandt de verlichting alleen wanneer nodig. Daardoor zijn de branduren beduidend lager en wordt vervangingswerk met jaren uitgesteld.”
Terugkijkend op het project is Levi ontzettend tevreden. “Het is zeer knap dat er zoveel werk is gerealiseerd in zo’n korte periode. En wat is gemaakt, is ook mooi! De verlichting kan geschakeld worden in verschillende scenario’s: bij een film wordt het donker, een hoogleraar wordt uitgelicht en wordt er met krijt geschreven – want ja, in 80 procent van onze collegezalen hebben we nog oldschool krijtborden – dan is niets overbelicht. Per scenario de optimale lichtopbrengst dus. Dat maakt de beleving voor zowel studenten als docenten veel prettiger.”
De kracht van Kuijpers? Die vraag is voor Levi snel te beantwoorden: “Je hoort nooit: dit gaat niet”, zegt hij. “Kuijpers is proactief, flexibel, oplossingsgericht en heeft de intrinsieke motivatie om een project met de opdrachtgever tot een goed einde te brengen. Dat was voor mij duidelijk vanaf dag 1: strakke planning of niet, we maken dit samen tot een succes. Daarin onderscheidt Kuijpers zich wat mij betreft echt van andere installateurs. En ik sluit me volledig aan bij wat Hans zei over het belang van een geolied team: projecten als dit worden altijd gemaakt door de mensen. Aan de voorkant kan iets nog zo goed bedacht zijn, maar op de werkvloer moeten we het maken. Dat is hier zeker gelukt.”
Robbert Dijkgraaf – demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en tot 2022 directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton – is ook nog steeds verknocht aan het traditionele krijt-schoolbord. “Ja! Een schoolbord! Dat is iets heiligs voor natuurkundigen”, schijnt een quote van hem te zijn. “Je zit gewoon te praten en je schrijft je bevindingen neer op dat zwarte bord, en dan staat plots een collega op die de boel weer uitwist en zegt dat wat je beweert grote onzin is. En zo gaat dat elke dag opnieuw. Het is ongemeen boeiend.”