De collecties van Rijksmuseum Boerhaave in Leiden omvatten ruim vierhonderd jaar Nederlandse wetenschapsgeschiedenis. Gehuisvest op een historische locatie, maar met een binnenklimaat dat niet voldeed aan de eisen van de huidige tijd. Terwijl juist dat klimaat ervoor moet zorgen dat bezoekers optimaal comfort ervaren en de collecties beter tot hun recht komen. Daarom voerde Kuijpers tijdens een grootschalige renovatie een modernisering van formaat door.
Tot 2015 had Rijksmuseum Boerhaave Leiden – net als veel andere oude panden – te maken met een verouderd binnenklimaat. Als het buiten tropisch warm was, had je daar binnen last van. Er kwam weinig frisse lucht in de zalen en dat kwam de bezoekersbeleving niet ten goede. Samen met bouwkundig aannemer Du Prie bouw & ontwikkeling ging Kuijpers aan de slag om de verouderde installatie in het museum compleet te vernieuwen.
Eerder leverde Kuijpers bij onder meer het Rijksmuseum, de Hermitage, het Van Gogh museum, het Nieuwe De La Mar theater en Museum Voorlinden aansprekende, technisch complexe projecten op vol innovatieve regeltechniek. Die uitgebreide kennis van publieksgebouwen was onmisbaar bij de renovatie van Museum Boerhaave. “Qua logistieke inpasbaarheid vroeg dit enorm veel van ons oplossend vermogen”, vertelt projectleider Chiel Beekman.
Allereerst vormde de locatie – middenin het centrum van Leiden en daarmee onbereikbaar voor vrachtverkeer – een uitdaging. Maar minstens zo uitdagend was de interne logistiek.
Het gebouw aan de Lange Sint Agnietenstraat stamt uit de eerste helft van de 15e eeuw en was volgens Chiel Beekman nog niet ingesteld op de huisvesting van moderne, complexe installaties. “Bestaande kabelgoten boden bijvoorbeeld geen ruimte voor de kilometers kabels die tegenwoordig nodig zijn voor verlichting, data en wifi. En de zalen van Rijksmuseum Boerhaave zijn natuurlijk prachtig, maar vloeren en plafonds lopen op veel plaatsen schuin, met krappe werkruimtes en kleine trapjes. Wat op tekeningen recht leek, week soms in de praktijk centimeters af. Voor onze tekenaars en engineers was het dus iedere dag opnieuw – letterlijk – maatwerk op locatie om de installaties te realiseren en tegelijkertijd het karakteristieke aspect van het gebouw te behouden.” Omdat Kuijpers veel waarde hecht aan die esthetische verantwoordelijkheid in musea was er goede afstemming met de architect. “Met een mock-up konden we laten zien hoe we zaken zouden wegwerken.”
Rijksmuseum Boerhaave sloot tijdelijk haar deuren zodat Kuijpers tijd en ruimte had voor de aanleg van leidingwerk, elektra en installaties voor koeling, verwarming, verlichting en beveiliging. Hoewel Chiel Beekman eerder werkte aan bijzondere Kuijpers-werken spreekt hij hier van een spectaculair project:
“Het is uniek om in een eeuwenoud gebouw vol kleine zoldertjes en gangetjes te sleutelen aan zo’n moderne installatie. En het was een enorme puzzel: want hoe krijg je bijvoorbeeld een luchtbehandelingskast van ca. 30.000 m3/h lucht – met de grootte van een gemiddelde stacaravan – op zo’n zolder? Uiteindelijk werd het dak van het museum open gezaagd en takelden we de kast in delen naar binnen. Stiekem is het natuurlijk een jongensdroom om aan zoiets mee te werken.”
Dankzij goede afstemming binnen Kuijpers en met samenwerkingspartner Du Prie is het museum voor de Geschiedenis van Natuurwetenschappen en Geneeskunde nu klaar voor de toekomst. “En als het goed is, gaan de bezoekers niets merken van ons harde werk”, lacht Chiel Beekman. “Of het buiten dertig graden is of vriest, binnen is het altijd een prettige 22 graden. Een goed en behaaglijk klimaat, zonder tocht en zonder geluid. Ideaal om tijdens je bezoek aan Rijksmuseum Boerhaave van alles te zien én te doen.”
Foto’s: Mike Bink
Whatsapp
LinkedIn